Kto w pierwszej kolejności dziedziczy spadek w Polsce?
Dziedziczenie w Polsce regulowane jest przepisami Kodeksu cywilnego i może odbywać się na podstawie testamentu lub ustawy. W przypadku braku rozporządzenia majątkiem przez zmarłego, w życie wchodzi dziedziczenie ustawowe. Wówczas majątek przechodzi na członków rodziny według ustalonej kolejności. Pierwszeństwo w otrzymaniu spadku przysługuje najbliższym krewnym, a cały proces ma na celu zapewnienie sprawiedliwego przekazania dorobku zmarłego. Zrozumienie hierarchii dziedziczenia pozwala uniknąć nieporozumień między potencjalnymi spadkobiercami i lepiej przygotować się do załatwiania formalności po śmierci członka rodziny. Odrzucenie spadku u notariusza w Raciborzu jest dostępne w ofercie firmy Kancelaria Notarialna Agata Rabczuk, Agnieszka Raczek. Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Dzieci i małżonek jako pierwsi spadkobiercy
W przypadku braku testamentu, dziedziczenie rozpoczyna się od tzw. pierwszej grupy spadkobierców. Należą do niej zstępni zmarłego, czyli jego dzieci, oraz współmałżonek. Te osoby dziedziczą majątek w równych częściach, przy czym udział małżonka nie może być mniejszy niż jedna czwarta całej masy spadkowej. Jeżeli spadkodawca pozostawił dwoje dzieci i małżonka, każdemu z nich przypada po jednej trzeciej udziału. Gdy jedno z dzieci nie dożyło otwarcia spadku, jego część przypada jego potomkom, czyli wnukom zmarłego. Jeżeli natomiast zmarły nie miał dzieci, jego majątek przechodzi na małżonka i rodziców, co przenosi dziedziczenie do drugiej grupy uprawnionych. Taka konstrukcja prawna ma zapewnić, że dobra pozostaną w rodzinie, w rękach najbliższych krewnych.
Dziedziczenie w dalszej kolejności
Jeśli zmarły nie pozostawił po sobie ani dzieci, ani wnuków, a także nie był w związku małżeńskim w chwili śmierci, spadek przypada jego rodzicom. Gdy jedno z nich nie żyje, udział przypada rodzeństwu zmarłego. W przypadku braku rodzeństwa lub ich zstępnych, dziedziczenie przechodzi na dalszych krewnych, takich jak dziadkowie, a w ich braku – dzieci dziadków, czyli ciotki i wujowie. Gdy i tych osób brak, do dziedziczenia powoływany jest pasierb, jeśli był utrzymywany przez zmarłego. W ostateczności, jeśli spadkodawca nie miał żadnych krewnych oraz nie sporządził testamentu, a majątek nie przypada Skarbowi Państwa na podstawie ustawy, dziedziczy gmina ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Cała struktura dziedziczenia ustawowego została zaprojektowana tak, by – przy braku decyzji testatora – majątek nie pozostał bez właściciela i był przekazywany zgodnie z logicznym, krewniaczym porządkiem.